Yedi Kilise

Vahiy Kitabı’nda “Anadolu’nun 7 Kilisesi”ne yazılmış mektuplar bulunur.

“Gördüğünü kitaba yaz ve Anadolu’’dan olan yedi kilise topluluklarına, Efes’e ve İzmir’e ve Bergama’ya ve Tiyatira’ya ve Sardis’e ve Filadelfiya’ya ve Leodikya’ya gönder.”

(Vah. 1:11)

Vahiy Kitabı’nda “Anadolu’nun Yedi Kilisesi'ne” yazılmış mektuplar bulunur. Bu yazılan mektuplar sırasıyla Efes, İzmir, Bergama, Tiyatira, Sardis, Filadelfiya ve Leodikya kiliselerine gönderilmiştir. Bu kiliseler Roma İmparatorluğu döneminde Anadolu’da bulunmaktaydı ve Hz.İsa’nın ölümünün ardından Hristiyanlığın kurulması ve yayılmasında bu kiliselerin çok büyük yeri vardır. Her mektup gönderildiği kilisenin halkını günahlardan sakınmaları için uyarır ve dine bağlı kalmalarını öğütler. Bu kiliselerin seçiminde yedi kentin önemli merkezler olması ve meşhur ticaret yollarından geçmeleri rol oynamıştır. Yedi Kilise'nin tamamı, günümüz modern Türkiye’si sınırları içerisindedir.

Efes: Efes kilisesine yazılan mektupta, Efes’li Hristiyanlar ilk sevgilerini korumadıkları için suçlanırlar ve tövbe etmeye çağrılırlar. Vahiy’de adı geçen yedi şehirden biri olan Efes, St. John’un kilisesinin kalıntılarını bulundurur. Mezarının burada olduğuna inanılır ve St. John’un bazilikası kalıntıların üzerine 1. Jüstinyen tarafından inşa ettirilmiştir. Şehirdeki Meryem Ana Kilisesi, Meryem Ana’ya adanan ilk kilise olma özelliğini taşımaktadır. Yaygın Hristiyan inanışına göre St. John ile Efes’e gelmiş ve hayatını burada geçirmiştir. Efes yakınındaki Aladağ’da Meryem Ana’nın evi bulunur. Aziz Pavlus’un kısa bir süre tutulduğuna inanılan St. Paul Hapishanesi de bu dağda bulunur.

İzmir: İzmir’deki kilise zulümlere karşı uyarılır ve dine sadık kalmaları tavsiye edilir. Aziz Polycarp, şehrin ilk piskoposu, Romalılar tarafından şehit edilmiştir, bu aynı zamanda Hristiyanlığın ilk şehitlik hikayesi olarak da bilinir. St. Polycarp Kilisesi de onun adına yapılmıştır. İzmir Efes’le birlikte Anadolu’nun en önemli kıyı şehriydi. Limanları ve ticareti ile zengin bir kentti.

Bergama: St. John’un Bergama kilisesine yazdığı üçüncü mektubunda, şehirden “Şeytan’ın tahtının olduğu yer” ve “Şeytan’ın yaşadığı yer” diye bahsedilir. Bazı bilginler bununla Zeus Sunağı’nın kastedildiğini söyler. St. John mektupta Bergama’lı Hristiyanları baskılara boyun eğmeyip inanmayı bırakmadıkları için över. Bergama bölgenin en büyük şehirlerinden biri ve önemli bir paganizm merkeziydi. Şehrin güzelliğini sadece Efes geçebilirdi. St. John’un kilisesinin mermer taşı Kızıl Avlu’da görülebilir.

Tiyatira: Tiyatira’daki kiliseye yazılan mektup, en uzun olan mektuptur. Şehrin kilisesinin Pagan esnaf locaları tarafından baskı altında kalmış olması bunda rol oynamış olabilir. Tiyatira’daki Hristiyanlar peygamber olduğunu iddia eden İzabel adındaki kadına göz yumdular. St. John mektubunda bu kadını izleyenlerin cezalandırılacağını söyler ve onlara İsa Mesih’in dönüşünü beklemelerini tavsiye eder.

Sardis: Sardis kilisesi, St. John’un onları uyardığı günahlara kapıldıkları için “ölü” olarak nitelendirilir. Harabeleri ve hamamlarıyla ünlü kent, Artemis Tapınağı’na ev sahipliği yapar. Pers Kral Yolu Sardis’te başlar. Sardis’te pekçok kilisenin kalıntıları bulunur, bunlardan ‘M’ adı verileni Artemis Tapınağı’nın güneydoğu köşesindedir. Artemis Tapınağı’na giden yolun çevresinde iki kilise daha vardır ve bunlardan eski olanının 4. yy'dan kaldığı düşünülür, bu da onu Batı Anadolu’da bugüne dek bulunan en yaşlı kilise yapar. Sardis’in Gymnaseion’u da görülmeye değerdir. Sardis’te bulunan sinagog ise dünyada yüzeye çıkarılmış en eski sinagog olma özelliğini taşır.

Filadelfiya: Filadelfiya kilisesine yazılan mektupta, St. John buradaki hristiyanları İsa’ya olan inançlarını korudukları için över. İzmir’deki kilise ile birlikte mektuplarda hakkında kötü birşey söylenmeyen diğer tek kilisedir. Filadelfiya çeşitli tapınakları ve ibadet yerleri ile bilinirdi. Şehir eski zamanlarda şarabı ile meşhurdu ve burada şarap tanrısı Dionysos’a tapınılırdı. Roma döneminde şehire ‘Küçük Atina’ da denirdi. St. John’un adına yapılan kilisenin altı sütunundan üçü ise hala ayaktadır.

Leodikya: St. John mektubunda Leodikya halkını “kayıtsız” olmakla suçlar. Leodikya’da birden çok kilise bulunmaktaydı. Stadyum ve sokakların kalıntıları ise günümüze kadar gelmiştir. Şehir Roma İmparatorluğu’nun su sistemi için çok önemli bir merkezdi. Su kanalları ve su kulelerinin kalıntıları da hala görülebilmektedir.