Kutsal Kitap

Yaratılış

Kayin ile Habil

4Adem karısı Havva ile yattı. Havva hamile kaldı ve Kayin'i[i] doğurdu. "RAB'bin yardımıyla bir oğul dünyaya getirdim" dedi.
2 Daha sonra Kayin'in kardeşi Habil'i doğurdu. Habil çoban oldu, Kayin ise çiftçi.

3 Günler geçti. Bir gün Kayin toprağın ürünlerinden RAB'be sunu getirdi.

4 Habil de sürüsünde ilk doğan hayvanlardan bazılarını, özellikle de yağlarını getirdi. RAB Habil'i ve sunusunu kabul etti.

5 Kayin'i ve sunusunu ise reddetti. Kayin çok öfkelendi, suratını astı.

6 RAB Kayin'e, "Niçin öfkelendin?" diye sordu, "Niçin surat astın?

7 Doğru olanı yapsan, seni kabul etmez miyim? Ancak doğru olanı yapmazsan, günah kapıda pusuya yatmış, seni bekliyor. Ona egemen olmalısın."

8 Kayin kardeşi Habil'e, "Haydi, tarlaya gidelim[ii]" dedi. Tarlada birlikteyken Kayin kardeşine saldırıp onu öldürdü.

9 RAB Kayin'e, "Kardeşin Habil nerede?" diye sordu. Kayin, "Bilmiyorum, kardeşimin bekçisi miyim ben?" diye karşılık verdi.

10 RAB, "Ne yaptın?" dedi, "Kardeşinin kanı topraktan bana sesleniyor.

11 Artık döktüğün kardeş kanını içmek için ağzını açan toprağın laneti altındasın.

12 İşlediğin toprak bundan böyle sana ürün vermeyecek. Yeryüzünde aylak aylak dolaşacaksın."

13 Kayin, "Cezam kaldıramayacağım kadar ağır" diye karşılık verdi,

14 "Bugün beni bu topraklardan kovdun. Artık huzurundan uzak kalacağım. Yeryüzünde aylak dolaşacağım. Beni kim bulsa öldürecek."

15 Bunun üzerine RAB, "Kim seni öldürürse, ondan yedi kez öç alınacaktır" dedi. Kimse Kayin'i bulup öldürmesin diye onun üzerine bir nişan koydu.

16 Kayin RAB'bin huzurundan ayrıldı. Aden bahçesinin doğusunda, Nod[iii] topraklarına yerleşti.

Kayin'in Soyu

17 Kayin karısıyla yattı. Karısı hamile kaldı ve Hanok'u doğurdu. Kayin o sırada bir kent kurmaktaydı. Kente oğlu Hanok'un adını verdi.

18 Hanok'tan İrat oldu. İrat'tan Mehuyael, Mehuyael'den Metuşael, Metuşael'den Lemek oldu.

19 Lemek iki kadınla evlendi. Birinin adı Adâ, öbürünün ise Silla'ydı.

20 Adâ Yaval'ı doğurdu. Yaval sürü sahibi göçebelerin atasıydı.

21 Kardeşinin adı Yuval'dı. Yuval lir ve kaval çalanların atasıydı.

22 Silla Tuval-Kayin'i doğurdu. Tuval-Kayin tunç ve demirden çeşitli kesici aletler yapardı. Tuval-Kayin'in kızkardeşi Naama'ydı.

23 Lemek karılarına şöyle dedi:

"Ey Adâ ve Silla, beni dinleyin,

Ey Lemek'in karıları, sözlerime kulak verin.

Beni yaraladığı için

Bir adam öldürdüm,

Beni hırpaladığı için

Bir genci öldürdüm.

24 Kayin'in yedi kez öcü alınacaksa,

Lemek'in yetmiş yedi kez öcü alınmalı."

25 Adem karısıyla yine yattı. Havva bir oğlan doğurdu. "Tanrı Kayin'in öldürdüğü Habil'in yerine bana başka bir oğul bağışladı" diyerek çocuğa Şit[iv] adını verdi.

26 Şit'in de bir oğlu oldu, adını Enoş koydu.




[i] 4:1. "Kayin": Kabil diye de bilinir

[ii] 4:8. "Haydi tarlaya gidelim" sözleri Septuaginta, Samiriye Tevratı, Vulgata ve Süryanice'den alındı

[iii] 4:16. "Nod": "Aylak" anlamına gelir

[iv] 4:25. "Şit": "Bağışlamak" anlamına gelir. O zaman insanlar RAB'be yakarmaya başladı

Yaratılış

Adem'den Nuh'a

(1.Tar. 1:1-4)

5Adem soyunun öyküsü: Tanrı insanı yarattığında onu kendine benzer kıldı.
2 Onları erkek ve dişi olarak yarattı ve kutsadı. Yaratıldıkları gün onlara "İnsan" adını verdi.

3 Adem yüz otuz yaşındayken kendi suretinde, kendisine benzer bir oğlu oldu. Ona Şit adını verdi.

4 Şit'in doğumundan sonra Adem sekiz yüz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

5 Adem toplam dokuz yüz otuz yıl yaşadıktan sonra öldü.

6 Şit yüz beş yaşındayken oğlu Enoş doğdu.

7 Enoş'un doğumundan sonra Şit sekiz yüz yedi yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

8 Şit toplam dokuz yüz on iki yıl yaşadıktan sonra öldü.

9 Enoş doksan yaşındayken oğlu Kenan doğdu.

10 Kenan'ın doğumundan sonra Enoş sekiz yüz on beş yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

11 Enoş toplam dokuz yüz beş yıl yaşadıktan sonra öldü.

12 Kenan yetmiş yaşındayken oğlu Mahalalel doğdu.

13 Mahalalel'in doğumundan sonra Kenan sekiz yüz kırk yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

14 Kenan toplam dokuz yüz on yıl yaşadıktan sonra öldü.

15 Mahalalel altmış beş yaşındayken oğlu Yeret doğdu.

16 Yeret'in doğumundan sonra Mahalalel sekiz yüz otuz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

17 Mahalalel toplam sekiz yüz doksan beş yıl yaşadıktan sonra öldü.

18 Yeret yüz altmış iki yaşındayken oğlu Hanok doğdu.

19 Hanok'un doğumundan sonra Yeret sekiz yüz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

20 Yeret toplam dokuz yüz altmış iki yıl yaşadıktan sonra öldü.

21 Hanok altmış beş yaşındayken oğlu Metuşelah doğdu.

22 Metuşelah'ın doğumundan sonra Hanok üç yüz yıl Tanrı yolunda yürüdü. Başka oğulları, kızları oldu.

23 Hanok toplam üç yüz altmış beş yıl yaşadı.

24 Tanrı yolunda yürüdü, sonra ortadan kayboldu, çünkü Tanrı onu yanına almıştı.

25 Metuşelah yüz seksen yedi yaşındayken oğlu Lemek doğdu.

26 Lemek'in doğumundan sonra Metuşelah yedi yüz seksen iki yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

27 Metuşelah toplam dokuz yüz altmış dokuz yıl yaşadıktan sonra öldü.

28 Lemek yüz seksen iki yaşındayken bir oğlu oldu.

29 "RAB'bin lanetlediği bu toprak yüzünden çektiğimiz eziyeti, harcadığımız emeği bu çocuk hafifletip bizi rahatlatacak" diyerek çocuğa Nuh[i] adını verdi.

30 Nuh'un doğumundan sonra Lemek beş yüz doksan beş yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

31 Lemek toplam yedi yüz yetmiş yedi yıl yaşadıktan sonra öldü.

32 Nuh beş yüz yıl yaşadıktan sonra Sam, Ham ve Yafet adlı oğulları doğdu.




[i] 5:29. "Nuh": "Rahatlık" anlamına gelir

Yaratılış

7RAB Nuh'a, "Bütün ailenle birlikte gemiye bin" dedi, "Çünkü bu kuşak içinde yalnız seni doğru buldum.
2-3 Yeryüzünde soyları tükenmesin diye yanına temiz sayılan hayvanlardan erkek ve dişi olmak üzere yedişer çift, kirli sayılan hayvanlardan ikişer çift, kuşlardan yedişer çift al.

4 Çünkü yedi gün sonra yeryüzüne kırk gün kırk gece yağmur yağdıracağım. Yarattığım her canlıyı yeryüzünden silip atacağım."

5 Nuh RAB'bin bütün buyruklarını yerine getirdi.

6 Yeryüzünde tufan koptuğu zaman Nuh altı yüz yaşındaydı.

7 Nuh, oğulları, karısı, gelinleri tufandan kurtulmak için hep birlikte gemiye bindiler.

8-9 Tanrı'nın Nuh'a buyurduğu gibi temiz ve kirli sayılan her tür hayvan, kuş ve sürüngenden erkek ve dişi olmak üzere birer çift Nuh'a gelip gemiye bindiler.

10 Yedi gün sonra tufan koptu.

11 Nuh altı yüz yaşındayken, o yılın ikinci ayının on yedinci günü enginlerin bütün kaynakları fışkırdı, göklerin kapakları açıldı.

12 Yeryüzüne kırk gün kırk gece yağmur yağdı.

13 Nuh, oğulları Sam, Ham ve Yafet, Nuh'un karısı ve üç gelini tam o gün gemiye bindiler.

14 Onlarla birlikte her tür hayvan - evcil hayvanların, sürüngenlerin, kuşlarla uçan yaratıkların her türü - gemiye bindi.

15 Soluk alan her tür canlı çifter çifter Nuh'un yanına gelip gemiye bindi.

16 Gemiye giren hayvanlar Tanrı'nın Nuh'a buyurduğu gibi erkek ve dişiydi. RAB Nuh'un ardından kapıyı kapadı.

17 Tufan kırk gün sürdü. Çoğalan sular gemiyi yerden yukarı kaldırdı.

18 Sular yükseldi, alabildiğine çoğaldı; gemi suyun üzerinde yüzmeye başladı.

19 Sular öyle yükseldi ki, yeryüzündeki bütün yüksek dağlar su altında kaldı.

20 Yükselen sular dağları on beş arşın[i] aştı.

21-22 Yeryüzünde yaşayan bütün canlılar yok oldu; kuşlar, evcil ve yabanıl hayvanlar, sürüngenler, bütün insanlar, soluk alan bütün canlılar öldü.

23 RAB insanlardan evcil hayvanlara, sürüngenlerden kuşlara dek bütün canlıları yok etti, yeryüzündeki her şey silinip gitti. Yalnız Nuh'la gemidekiler kaldı.

24 Sular yüz elli gün yeryüzünü kapladı.




[i] 7:20. "On beş arşın": Yaklaşık 6. 9 m

Yaratılış

Tufanın Sonu

8Sonra Tanrı Nuh'u ve gemideki evcil ve yabanıl hayvanları anımsadı. Yeryüzünde bir rüzgar estirdi, sular alçalmaya başladı.
2 Enginlerin kaynakları ve göklerin kapakları kapandı. Yağmur dindi.

3 Sular yeryüzünden çekilmeye başladı. Yüz elli gün geçtikten sonra sular azaldı.

4 Gemi yedinci ayın on yedinci günü Ararat Dağları'na oturdu.

5 Sular onuncu aya kadar sürekli azaldı. Onuncu ayın birinde dağların doruğu göründü.

6 Kırk gün sonra Nuh yapmış olduğu geminin penceresini açtı.

7 Kuzgunu dışarı gönderdi. Kuzgun sular kuruyuncaya kadar dönmedi, uçup durdu.

8 Bunun üzerine Nuh suların yeryüzünden çekilip çekilmediğini anlamak için güvercini gönderdi.

9 Güvercin konacak bir yer bulamadı, çünkü her yer suyla kaplıydı. Gemiye, Nuh'un yanına döndü. Nuh uzanıp güvercini tuttu ve gemiye, yanına aldı.

10 Yedi gün daha bekledi, sonra güvercini yine dışarı saldı.

11 Güvercin gagasında yeni kopmuş bir zeytin yaprağıyla akşamleyin geri döndü. O zaman Nuh suların yeryüzünden çekilmiş olduğunu anladı.

12 Yedi gün daha bekledikten sonra güvercini yine gönderdi. Bu kez güvercin geri dönmedi.

13 Nuh altı yüz bir yaşındayken, birinci ayın birinde yeryüzündeki sular kurudu. Nuh geminin üstündeki kapağı kaldırınca toprağın kurumuş olduğunu gördü.

14 İkinci ayın yirmi yedinci günü toprak tamamen kurumuştu.

15-16 Tanrı Nuh'a, "Karın, oğulların ve gelinlerinle birlikte gemiden çık" dedi,

17 "Kendinle birlikte bütün canlıları, kuşları, hayvanları, sürüngenleri de çıkar. Türesinler, verimli olsunlar ve yeryüzünde çoğalsınlar."

18 Nuh karısı, oğulları ve gelinleriyle birlikte gemiden çıktı.

19 Bütün hayvanlar, sürüngenler, kuşlar, yeryüzünde yaşayan her tür canlı gemiyi terketti.

20 Nuh RAB'be bir sunak yaptı. Orada temiz sayılan hayvanların ve kuşların hepsinden yakmalık sunular sundu.

21 Güzel kokudan hoşnut olan RAB içinden şöyle dedi: "İnsanlar yüzünden yeryüzünü bir daha lanetlemeyeceğim. Çünkü insanın yüreğindeki eğilimler çocukluğundan itibaren kötüdür. Şimdi yaptığım gibi bütün canlıları bir daha yok etmeyeceğim.

22 "Dünya durdukça,

Ekip biçmek,

Sıcak, soğuk,

Yaz, kış,

Gece, gündüz hep var olacaktır."

aratılış

Tanrı Nuh'la Antlaşma Yapıyor

9Tanrı, Nuh'u ve oğullarını kutsayarak, "Verimli olun, çoğalıp yeryüzünü doldurun" dedi,
2 "Yerdeki hayvanların, gökteki kuşların tümü sizden korkup ürkecek. Yeryüzündeki bütün canlılar, denizdeki bütün balıklar sizin yönetiminize verilmiştir.

3 Bütün canlılar size yiyecek olacak. Yeşil bitkiler gibi, hepsini size veriyorum.

4 "Yalnız kanlı et yemeyeceksiniz, çünkü kan canı içerir.

5 Sizin de kanınız dökülürse, hakkınızı kesinlikle arayacağım. Her hayvandan hesabını soracağım. Her insandan, kardeşinin canına kıyan herkesten hakkınızı arayacağım.

6 "Kim insan kanı dökerse,

Kendi kanı da insan tarafından dökülecektir.

Çünkü Tanrı insanı kendi suretinde yarattı.

7 Verimli olun, çoğalın.

Yeryüzünde türeyin, artın."

8 Tanrı Nuh'a ve oğullarına şöyle dedi:

9-10 "Sizinle ve gelecek kuşaklarınızla, sizinle birlikteki bütün canlılarla, kuşlar, evcil ve yabanıl hayvanlar, gemiden çıkan bütün hayvanlarla antlaşmamı sürdürmek istiyorum.

11 Sizinle antlaşmamı sürdüreceğim: Bir daha tufanla bütün canlılar yok olmayacak. Yeryüzünü yok eden tufan bir daha olmayacak."

12 Tanrı şöyle sürdürdü konuşmasını: "Sizinle ve bütün canlılarla kuşaklar boyu sonsuza dek sürecek antlaşmamın belirtisi şu olacak:

13 Yayımı bulutlara yerleştireceğim ve bu, yeryüzüyle aramdaki antlaşmanın belirtisi olacak.

14 Yeryüzüne ne zaman bulut göndersem, yayım bulutların arasında ne zaman görünse,

15 sizinle ve bütün canlı varlıklarla yaptığım antlaşmayı anımsayacağım: Canlıları yok edecek bir tufan bir daha olmayacak.

16 Bulutlarda ne zaman yay görünse, ona bakıp yeryüzünde yaşayan bütün canlılarla yaptığım sonsuza dek geçerli antlaşmayı anımsayacağım."

17 Tanrı Nuh'a, "Kendimle yeryüzündeki bütün canlılar arasında sürdüreceğim antlaşmanın belirtisi budur" dedi.

Nuh'un Oğulları

18 Gemiden çıkan Nuh'un oğulları Sam, Ham ve Yafet idi. Ham Kenan'ın babasıydı.

19 Nuh'un üç oğlu bunlardı. Yeryüzüne yayılan bütün insanlar onlardan türedi.

20 Nuh çiftçiydi, ilk bağı o dikti.

21 Şarap içip sarhoş oldu, çadırının içinde çırılçıplak uzandı.

22 Kenan'ın babası olan Ham babasının çıplak olduğunu görünce dışarı çıkıp iki kardeşine anlattı.

23 Sam'la Yafet bir giysi alıp omuzlarına attılar, geri geri yürüyerek çıplak babalarını örttüler. Çıplak babalarını görmemek için yüzlerini öbür yana çevirdiler.

24 Nuh ayıldığında küçük oğlunun ne yaptığını anladı

25 ve şöyle dedi:

"Kenan'a lanet olsun,

Köleler kölesi olsun kardeşlerine.

26 Övgüler olsun Sam'ın Tanrısı RAB'be,

Kenan Sam'a kul olsun.

27 Tanrı Yafet'e[i] bolluk versin,

Sam'ın çadırlarında yaşasın,

Kenan Yafet'e kul olsun."

28 Nuh tufandan sonra üç yüz elli yıl daha yaşadı.

29 Toplam dokuz yüz elli yıl yaşadıktan sonra öldü.




[i] 9:27. "Yafet": "Bolluk, genişlik" anlamına gelir

Yaratılış

Nuh Oğullarının Soyu

(1.Tar. 1:5-23)

10Tufandan sonra kendi oğulları doğan Nuh'un oğulları Sam, Ham ve Yafet'in öyküsü:
2 Yafet'in oğulları: Gomer, Magog, Meday, Yâvan, Tuval, Meşek, Tiras.

3 Gomer'in oğulları: Aşkenaz, Rifat, Togarma.

4 Yâvan'ın oğulları: Elişa, Tarşiş, Kittim, Rodanim.

5 Kıyılarda yaşayan insanların ataları bunlardır. Ülkelerinde çeşitli dillere, uluslarında çeşitli boylara bölündüler.

6 Ham'ın oğulları: Kûş, Misrayim, Pût, Kenan.

7 Kûş'un oğulları: Seva, Havila, Savta, Raama, Savteka. Raama'nın oğulları: Şeva, Dedan.

8 Kûş'un Nemrut adında bir oğlu oldu. Yiğitliğiyle yeryüzüne ün saldı.

9 RAB'bin önünde yiğit bir avcıydı. "RAB'bin önünde Nemrut gibi yiğit avcı" sözü buradan gelir.

10 İlkin Şinar topraklarında, Babil, Erek, Akat ve Kalne kentlerinde krallık yaptı.

11-12 Sonra Asur'a giderek Ninova, Rehovot-İr, Kalah ve Ninova ile önemli bir kent olan Kalah arasında Resen kentlerini kurdu.

13-14 Misrayim Ludlular'ın, Anamlılar'ın, Lehavlılar'ın, Naftuhlular'ın, Patruslular'ın, Filistliler'in ataları olan Kasluhlular'ın ve Kaftorlular'ın atasıydı.

15-18 Kenan ilk oğlu Sidon'un[i] babası ve Hititler'in, Yevuslular'ın, Amorlular'ın, Girgaşlılar'ın, Hivliler'in, Arklılar'ın, Sinliler'in, Arvatlılar'ın, Semarlılar'ın, Hamalılar'ın atasıydı. Kenan boyları daha sonra dağıldı.

19 Kenan'ın sınırı Sayda'dan Gerar, Gazze, Sodom, Gomora, Adma ve Sevoyim'e doğru Laşa'ya kadar uzanıyordu.

20 Ülkelerinde ve uluslarında çeşitli boylara ve dillere bölünen Hamoğulları bunlardır.

21 Yafet'in büyüğü olan Sam'ın da çocukları oldu. Sam bütün Ever soyunun atasıydı.

22 Sam'ın oğulları: Elam, Asur, Arpakşat, Lud, Aram.

23 Aram'ın oğulları: Uts, Hul, Geter, Maş.

24 Arpakşat Şelah'ın babasıydı[ii]. Şelah'tan Ever oldu.

25 Ever'in iki oğlu oldu. Birinin adı Peleg'di[iii]. Çünkü yeryüzündeki insanlar onun yaşadığı dönemde bölündü. Kardeşinin adı Yoktan'dı.

26-29 Yoktan Almodat'ın, Şelef'in, Hasarmavet'in, Yerah'ın, Hadoram'ın, Uzal'ın, Dikla'nın, Oval'ın, Avimael'in, Şeva'nın, Ofir'in, Havila'nın, Yovav'ın atasıydı. Bunların hepsi Yoktan'ın soyundandı.

30 Doğuda, Meşa'dan Sefar'a uzanan dağlık bölgede yaşarlardı.

31 Ülkelerinde ve uluslarında çeşitli boylara ve dillere bölünen Samoğulları bunlardı.

32 Tufandan sonra kayda geçen, ulus ulus, boy boy yeryüzüne yayılan bütün bu insanlar Nuh'un soyundan gelmedir.




[i] 10:15-18. "Sidon": Saydalılar'ın atasıydı

[ii] 10:24. İbranice "Arpakşat Şelah'ın babasıydı", Septuaginta "Arpakşat Kenan'ın babasıydı, Kenan Şelah'ın babasıydı.

[iii] 10:25. "Peleg": "Bölünme" anlamına gelir

Yaratılış

Babil Kulesi

11Başlangıçta dünyadaki bütün insanlar aynı dili konuşur, aynı sözleri kullanırlardı.
2 Doğuya göçerlerken Şinar bölgesinde bir ova buldular ve oraya yerleştiler.

3 Birbirlerine, "Gelin tuğla yapıp iyice pişirelim" dediler. Taş yerine tuğla, harç yerine zift kullandılar.

4 Sonra, "Kendimize bir kent kuralım" dediler, "Göklere erişecek bir kule dikip ün salalım. Böylece yeryüzüne dağılmayız."

5 RAB insanların yaptığı kenti ve kuleyi görmek için aşağıya indi

6 ve şöyle dedi: "Tek bir halk olup aynı dili konuşarak bunu yapmaya başladıklarına göre düşündüklerini gerçekleştirecek, hiçbir engel tanımayacaklar.

7 Gelin, aşağı inip dillerini karıştıralım ki birbirlerini anlamasınlar."

8 Böylece RAB onları yeryüzüne dağıtarak kentin yapımını durdurdu.

9 Bu nedenle kente Babil[i] adı verildi. Çünkü RAB bütün insanların dilini orada karıştırdı ve onları yeryüzünün dört bucağına dağıttı.

Sam'dan Avram'a

(1.Tar. 1:24-27)

10 Sam'ın soyunun öyküsü: Tufandan iki yıl sonra Sam yüz yaşındayken oğlu Arpakşat doğdu.

11 Arpakşat'ın doğumundan sonra Sam beş yüz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

12 Arpakşat otuz beş yaşındayken oğlu Şelah doğdu.

13 Şelah'ın doğumundan sonra Arpakşat dört yüz üç yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu[ii].

14 Şelah otuz yaşındayken oğlu Ever doğdu.

15 Ever'in doğumundan sonra Şelah dört yüz üç yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

16 Ever otuz dört yaşındayken oğlu Peleg doğdu.

17 Peleg'in doğumundan sonra Ever dört yüz otuz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

18 Peleg otuz yaşındayken oğlu Reu doğdu.

19 Reu'nun doğumundan sonra Peleg iki yüz dokuz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

20 Reu otuz iki yaşındayken oğlu Serug doğdu.

21 Serug'un doğumundan sonra Reu iki yüz yedi yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

22 Serug otuz yaşındayken oğlu Nahor doğdu.

23 Nahor'un doğumundan sonra Serug iki yüz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

24 Nahor yirmi dokuz yaşındayken oğlu Terah doğdu.

25 Terah'ın doğumundan sonra Nahor yüz on dokuz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu.

26 Yetmiş yaşından sonra Terah'ın Avram, Nahor ve Haran adlı oğulları oldu.

27 Terah soyunun öyküsü: Terah Avram, Nahor ve Haran'ın babasıydı. Haran'ın Lut adlı bir oğlu oldu.

28 Haran, babası Terah henüz sağken, doğduğu ülkede, Kildaniler'in Ur Kenti'nde öldü.

29 Avram'la Nahor evlendiler. Avram'ın karısının adı Saray, Nahor'unkinin adı Milka'ydı. Milka Yiska'nın babası Haran'ın kızıydı.

30 Saray kısırdı, çocuğu olmuyordu.

31 Terah, oğlu Avram'ı, Haran'ın oğlu olan torunu Lut'u ve Avram'ın karısı olan gelini Saray'ı yanına aldı. Kenan ülkesine gitmek üzere Kildaniler'in kenti Ur'dan ayrıldılar. Harran'a gidip oraya yerleştiler.

32 Terah iki yüz beş yıl yaşadıktan sonra Harran'da öldü.




[i] 11:9. "Babil": İbranice "Kargaşa" sözcüğünü çağrıştırır

[ii] 11:12-13. Septuaginta "Arpakşat otuz beş yaşındayken oğlu Kenan doğdu. Kenan'ın doğumundan sonra Arpakşat dört yüz otuz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu. Kenan yüz otuz yaşındayken oğlu Şelah doğdu. Şelah'ın doğumundan sonra Kenan üç yüz otuz yıl daha yaşadı. Başka oğulları, kızları oldu". Bkz. Lu. 3:35-36

aratılış

Avram'a Çağrı

12RAB Avram'a, "Ülkeni, halkını, babanın evini bırak, sana göstereceğim topraklara git" dedi,
2 "Seni büyük bir ulus yapacağım,

Seni kutsayacak, sana ün kazandıracağım.

Bereket kaynağı olacaksın.

3 Seni kutsayanları kutsayacağım.

Seni lanetleyeni lanetleyeceğim.

Yeryüzündeki halkların hepsi

Senin aracılığınla kutsanacak."

4 Avram RAB'bin buyurduğu gibi yola çıktı. Lut da onunla birlikte gitti. Avram Harran'dan ayrıldığı zaman yetmiş beş yaşındaydı.

5 Karısı Saray'ı, yeğeni Lut'u, Harran'da kazandıkları malları, edindikleri uşakları yanına alıp Kenan ülkesine doğru yola çıktı. Oraya vardılar.

6 Avram ülke boyunca Şekem'deki More meşesine kadar ilerledi. O günlerde orada Kenanlılar yaşıyordu.

7 RAB Avram'a görünerek, "Bu toprakları senin soyuna vereceğim" dedi. Avram kendisine görünen RAB'be orada bir sunak yaptı.

8 Oradan Beyt-El'in doğusundaki dağlık bölgeye doğru gitti. Çadırını batıya düşen Beyt-El'le doğuya düşen Ay Kenti'nin arasına kurdu. Orada RAB'be bir sunak yaptı ve RAB'be yakardı.

9 Sonra kona göçe Negev'e doğru ilerledi.

Avram Mısır'da

10 Ülkedeki şiddetli kıtlık yüzünden Avram geçici bir süre için Mısır'a gitti.

11 Mısır'a yaklaştıklarında karısı Saray'a, "Güzel bir kadın olduğunu biliyorum" dedi,

12 "Olur ki Mısırlılar seni görüp, 'Bu onun karısı' diyerek beni öldürür, seni sağ bırakırlar.

13 Lütfen, 'Onun kızkardeşiyim' de. Öyle ki, senin sayende bana iyi davransınlar, canıma dokunmasınlar."

14 Avram Mısır'a girince, Mısırlılar karısının çok güzel olduğunu farkettiler.

15 Kadını gören Firavun'un adamları, güzelliğini Firavun'a övdüler. Kadın saraya alındı.

16 Onun hatırı için Firavun Avram'a iyi davrandı. Avram davar, sığır, erkek ve dişi eşek, köle, cariye, deve sahibi oldu.

17 RAB Avram'ın karısı Saray yüzünden Firavun'la ev halkının başına korkunç felaketler getirdi.

18 Firavun Avram'ı çağırtarak, "Nedir bana bu yaptığın?" dedi, "Neden Saray'ın karın olduğunu söylemedin?

19 Niçin 'Saray kızkardeşimdir' diyerek onunla evlenmeme izin verdin? Al karını, git!"

20 Firavun Avram için adamlarına buyruk verdi. Böylece Avram'la karısını sahip olduğu her şeyle birlikte gönderdiler.

aratılış

Avram'la Lut'un Ayrılması

13Avram, karısı ve sahip olduğu her şeyle birlikte Mısır'dan ayrılıp Negev'e doğru gitti. Lut da onunla birlikteydi.
2 Avram çok zengindi. Sürüleri, altınları, gümüşleri vardı.

3 Negev'den başlayıp bir yerden öbürüne göçerek Beyt-El'e kadar gitti. Beyt-El'le Ay Kenti arasında daha önce çadırını kurmuş olduğu yere vardı.

4 Önceden yapmış olduğu sunağın bulunduğu yere gidip orada RAB'be yakardı.

5 Avram'la birlikte göçen Lut'un da davarları, sığırları, çadırları vardı.

6 Malları öyle çoktu ki, toprak birlikte yaşamalarına elvermedi; yan yana yaşayamadılar.

7 Avram'ın çobanlarıyla Lut'un çobanları arasında kavga çıktı. (O günlerde Kenanlılar'la Perizliler de orada yaşıyorlardı.)

8 Avram Lut'a, "Biz akrabayız" dedi, "Bu yüzden aramızda da, çobanlarımız arasında da kavga çıkmasın.

9 Bütün topraklar senin önünde. Gel, ayrılalım. Sen sola gidersen, ben sağa gideceğim. Sen sağa gidersen, ben sola gideceğim."

10 Lut çevresine baktı. Şeria Ovası'nın tümü RAB'bin bahçesi gibiydi, Soar'a doğru giderken Mısır toprakları gibi. Her yerde bol su vardı. RAB Sodom'la Gomora kentlerini yok etmeden önce ova böyleydi.

11 Lut kendine Şeria Ovası'nın tümünü seçti ve doğuya doğru göçtü. Birbirlerinden ayrıldılar.

12 Avram Kenan topraklarında kaldı. Lut ovadaki kentlerin arasına yerleşti. Sodom'a yakın bir yere çadır kurdu.

13 Sodom halkı çok kötüydü. RAB'be karşı büyük günah işliyordu.

14 Lut Avram'dan ayrıldıktan sonra, RAB Avram'a, "Bulunduğun yerden kuzeye, güneye, doğuya, batıya dikkatle bak" dedi,

15 "Gördüğün bütün toprakları sonsuza dek sana ve soyuna vereceğim.

16 Soyunu toprağın tozu kadar çoğaltacağım. Öyle ki, biri çıkıp da toprağın tozunu sayabilirse, senin soyunu da sayabilecek.

17 Kalk, sana vereceğim toprakları boydan boya dolaş."

18 Avram çadırını söktü, gidip Hevron'daki Mamre meşeliğine yerleşti. Orada RAB'be bir sunak yaptı.

Yaratılış

Avram Lut'u Kurtarıyor

14Bu arada Şinar Kralı Amrafel, Ellasar Kralı Aryok, Elam Kralı Kedorlaomer ve Goyim Kralı Tidal
2 Sodom Kralı Bera'ya, Gomora Kralı Birşa'ya, Adma Kralı Şinav'a, Sevoyim Kralı Şemever'e ve Bala yani Soar Kralı'na karşı savaş açtı.

3 Bu son beş kral bugün Lut Gölü olan Siddim Vadisi'nde güçlerini birleştirmişti.

4 Bu krallar on iki yıl Kedorlaomer'in egemenliği altında yaşamış, on üçüncü yıl ona başkaldırmışlardı.

5-6 On dördüncü yıl Kedorlaomer ile kendisini destekleyen öbür krallar gelip Aşterot-Karnayim'de Refalılar'ı, Ham'da Zuzlular'ı, Şave-Kiryatayim'de Emler'i, çöl kenarındaki El-Paran'a kadar uzanan dağlık Seir bölgesinde Horlular'ı bozguna uğrattılar.

7 Oradan geri dönüp Eyn-Mişpat'a, yani Kadeş'e gittiler. Amalekliler'in bütün topraklarını alarak Haseson-Tamar'da yaşayan Amorlular'ı da bozguna uğrattılar.

8-9 Bunun üzerine Sodom, Gomora, Adma, Sevoyim ve Bala (yani Soar) kralları yola çıktılar. Bu beş kral Siddim Vadisi'nde dört krala (Elam Kralı Kedorlaomer, Goyim Kralı Tidal, Şinar Kralı Amrafel ve Ellasar Kralı Aryok'a) karşı savaş düzenine girdiler.

10 Siddim Vadisi zift çukurlarıyla doluydu. Sodom'la Gomora kralları kaçarken adamlarından bazıları çukurlara düştüler. Sağ kalanlarsa dağlara kaçtı.

11 Dört kral Sodom'la Gomora'nın bütün malını ve yiyeceğini alıp gitti.

12 Avram'ın yeğeni Lut'u ve mallarını da götürdüler. Çünkü o da Sodom'da yaşıyordu.

13 Oradan kaçıp kurtulan biri gelip İbrani Avram'a durumu bildirdi. Avram Eşkol'la Aner'in kardeşi Amorlu Mamre'nin meşeliğinde yaşıyordu. Bunların hepsi Avram'dan yanaydılar.

14 Avram yeğeni Lut'un tutsak alındığını duyunca, evinde doğup yetişmiş üç yüz on sekiz adamını yanına alarak dört kralı Dan'a kadar kovaladı.

15 Adamlarını gruplara ayırdı ve gece saldırıp onları bozguna uğratarak Şam'ın kuzeyindeki Hova'ya kadar kovaladı.

16 Avram yağmalanan bütün malı, yeğeni Lut'u, Lut'un mallarını, kadınları ve halkı geri getirdi.

Melkisedek Avram'ı Kutsuyor

17 Avram Kedorlaomer'le onu destekleyen kralları bozguna uğratıp dönünce, Sodom Kralı onu karşılamak için Kral Vadisi olan Şave Vadisi'ne gitti.

18 Yüce Tanrı'nın kâhini olan Salem Kralı Melkisedek ekmek ve şarap getirdi.

19 Avram'ı kutsayıp şöyle dedi:

"Yeri göğü yaratan yüce Tanrı Avram'ı kutsasın.

20 Düşmanlarını onun eline teslim eden yüce Tanrı'ya övgüler olsun."

Bunun üzerine Avram her şeyin ondalığını Melkisedek'e verdi.

21 Sodom Kralı, Avram'a, "Adamlarımı bana ver, mallar sana kalsın" dedi.

22-23 Avram Sodom Kralı'na, "Yeri göğü yaratan yüce Tanrı RAB'bin önünde sana ait hiçbir şey, bir iplik, bir çarık bağı bile almayacağıma ant içerim" diye karşılık verdi, "Öyle ki, 'Ben Avram'ı zengin ettim' demeyesin.

24 Yalnız, adamlarımın yedikleri bunun dışında. Bir de beni destekleyen Aner, Eşkol ve Mamre paylarına düşeni alsınlar."


Yaratılış

RAB'bin Avram'la Yaptığı Antlaşma

15Bundan sonra, RAB bir görümde Avram'a şöyle seslendi: "Korkma, Avram. Senin kalkanın benim. Ödülün çok büyük olacak."
2 Avram, "Ya Rab Yahve, bana ne vereceksin?" dedi, "Çocuk sahibi olamadım. Evim Şamlı Eliezer'e kalacak.

3 Bana çocuk vermediğin için evimdeki bir hizmetkâr mirasçım olacak."

4 RAB yine Avram'a seslendi: "O senin mirasçın olmayacak, öz çocuğun mirasçın olacak."

5 RAB Avram'ı dışarı çıkararak, "Göklere bak" dedi, "Yıldızları sayabilir misin? İşte, soyun onlar kadar çok olacak."

6 Avram RAB'be inandı. RAB bunu ona doğruluk saydı.

7 Tanrı Avram'a, "Bu toprakları sana miras olarak vermek için Kildaniler'in Ur Kenti'nden seni çıkaran RAB benim" dedi.

8 Avram, "Ya Rab Yahve, bu toprakları miras alacağımı nasıl bileceğim?" diye sordu.

9 RAB şöyle karşılık verdi: "Bana bir düve, bir keçi, bir de koç getir. Hepsi üçer yaşında olsun. Bir de kumruyla güvercin yavrusu getir."

10 Avram bunların hepsini getirdi, ortadan kesip parçaları birbirine karşı dizdi. Yalnız kuşları kesmedi.

11 Leşlerin üzerine konan yırtıcı kuşları kovdu.

12 Güneş batarken Avram derin bir uykuya daldı. Üzerine dehşet verici zifiri bir karanlık çöktü.

13 RAB Avram'a şöyle dedi: "Şunu iyi bil ki, soyun yabancı bir ülkede garipler gibi yaşayacak. Dört yüz yıl kölelik edip baskı görecek.

14 Ama soyuna kölelik yaptıran ulusu ben cezalandıracağım. Sonra soyun oradan büyük mal varlığıyla ayrılacak.

15 Sen de esenlik içinde atalarına kavuşacaksın. İleri yaşta ölüp gömüleceksin.

16 Soyunun dördüncü kuşağı buraya geri dönecek. Çünkü Amorlular'ın yaptığı kötülükler henüz doruğa varmadı."

17 Güneş batıp karanlık çökünce, dumanlı bir mangalla alevli bir meşale göründü ve kesilen hayvan parçalarının arasından geçti.

18-21 O gün RAB Avram'la antlaşma yaparak ona şöyle dedi: "Mısır Irmağı'ndan büyük Fırat Irmağı'na kadar uzanan bu toprakları, Kenliler'in, Kenizliler'in, Kadmonlular'ın, Hititler'in, Perizliler'in, Refalılar'ın, Amorlular'ın, Kenanlılar'ın, Girgaşlılar'ın, Yevuslular'ın topraklarını senin soyuna vereceğim."





B

Yaratılış

Hacer ile İsmail

16Karısı Saray Avram'a çocuk verememişti. Saray'ın Hacer adında Mısırlı bir cariyesi vardı.
2 Saray Avram'a, "RAB çocuk sahibi olmamı engelledi" dedi, "Lütfen, cariyemle yat. Belki bu yoldan bir çocuk sahibi olabilirim." Avram Saray'ın sözünü dinledi.

3 Saray Mısırlı cariyesi Hacer'i kocası Avram'a karı olarak verdi. Bu olay Avram Kenan'da on yıl yaşadıktan sonra oldu.

4 Avram Hacer'le yattı ve Hacer hamile kaldı. Hacer hamile olduğunu anlayınca, hanımını küçük görmeye başladı.

5 Saray Avram'a, "Bu haksızlık senin yüzünden başıma geldi!" dedi, "Cariyemi koynuna soktum. Hamile olduğunu anlayınca beni küçük görmeye başladı. İkimiz arasında RAB karar versin."

6 Avram Saray'a, "Cariyen senin elinde" dedi, "Neyi uygun görürsen yap." Böylece Saray cariyesine sert davranmaya başladı. Hacer onun yanından kaçtı.

7 RAB'bin meleği Hacer'i çölde bir pınarın, Şur yolundaki pınarın başında buldu.

8 Ona, "Saray'ın cariyesi Hacer, nereden gelip nereye gidiyorsun?" diye sordu. Hacer, "Hanımım Saray'dan kaçıyorum" diye yanıt verdi.

9 RAB'bin meleği, "Hanımına dön ve ona boyun eğ" dedi,

10 "Senin soyunu öyle çoğaltacağım ki, kimse sayamayacak.

11 "İşte hamilesin, bir oğlun olacak,

Adını İsmail[i] koyacaksın.

Çünkü RAB sıkıntı içindeki yakarışını işitti.

12 Oğlun yaban eşeğine benzer bir adam olacak,

O herkese, herkes de ona karşı çıkacak.

Kardeşlerinin hepsiyle çekişme içinde yaşayacak[ii]."

13 Hacer, "Gerçekten beni gören Tanrı'yı gördüm mü?" diyerek kendisiyle konuşan RAB'be "El-Roi[iii]" adını verdi.

14 Bu yüzden Kadeş'le Beret arasındaki o kuyuya Beer-Lahay-Roi[iv] adı verildi.

15 Hacer Avram'a bir oğlan doğurdu. Avram çocuğun adını İsmail koydu.

16 Hacer İsmail'i doğurduğunda, Avram seksen altı yaşındaydı.




[i] 16:11. "İsmail": "Tanrı işitir" anlamına gelir

[ii] 16:12. Ya da "Bütün kardeşlerinin yaşadığı yerin doğusuna yerleşecek"

[iii] 16:13. "El-Roi": "Gören Tanrı" anlamına gelir

[iv] 16:14. "Beer-Lahay-Roi": "Tanrı'yı görüp sağ kalanın kuyusu" anlamına gelir

aratılış

Sünnet: Antlaşma Simgesi

17Avram doksan dokuz yaşındayken RAB ona görünerek, "Ben Her Şeye Gücü Yeten Tanrı'yım" dedi, "Benim yolumda yürü, kusursuz ol.
2 Seninle yaptığım antlaşmayı sürdürecek, soyunu alabildiğine çoğaltacağım."

3 Avram yüzüstü yere kapandı. Tanrı,

4 "Seninle yaptığım antlaşma şudur:" dedi, "Birçok ulusun babası olacaksın.

5 Artık adın Avram[i] değil, İbrahim[ii] olacak. Çünkü seni birçok ulusun babası yapacağım.

6 Seni çok verimli kılacağım. Soyundan uluslar doğacak, krallar çıkacak.

7 Antlaşmamı seninle ve soyunla kuşaklar boyunca, sonsuza dek sürdüreceğim. Senin ve senden sonra soyunun Tanrısı olacağım.

8 Bir yabancı olarak yaşadığın toprakları, bütün Kenan ülkesini sonsuza dek mülkünüz olmak üzere sana ve soyuna vereceğim. Onların Tanrısı olacağım."

9 Tanrı İbrahim'e, "Sen ve soyun kuşaklar boyu antlaşmama bağlı kalmalısınız" dedi,

10 "Seninle ve soyunla yaptığım antlaşmanın koşulu şudur: Aranızdaki erkeklerin hepsi sünnet edilecek.

11 Sünnet olmalısınız, sünnet aramızdaki antlaşmanın belirtisi olacak.

12 Evinizde doğmuş ya da soyunuzdan olmayan herhangi bir yabancıdan satın alınmış köleler de içinde olmak üzere sekiz günlük her erkek çocuk sünnet edilecek. Gelecek kuşaklarınız boyunca sürecek bu.

13 Evinizde doğan ya da satın aldığınız her çocuk kesinlikle sünnet edilecek. Bedeninizdeki bu belirti sonsuza dek sürecek antlaşmamın simgesi olacak.

14 Sünnet edilmemiş her erkek halkının arasından atılacaktır, çünkü antlaşmamı bozmuş demektir."

15 Tanrı İbrahim'e, "Karın Saray'a gelince, ona artık Saray demeyeceksin" dedi, "Bundan böyle onun adı Sara[iii] olacak.

16 Onu kutsayacağım; ondan sana bir oğul vereceğim. Onu kutsayacağım ve ulusların anası olacak. Halkların kralları onun soyundan çıkacak."

17 İbrahim yüzüstü yere kapandı ve güldü. İçinden, "Yüz yaşında bir adam çocuk sahibi olabilir mi?" dedi, "Doksan yaşındaki Sara doğurabilir mi?"

18 Sonra Tanrı'ya, "Keşke İsmail'i mirasçım kabul etseydin!" dedi.

19 Tanrı, "Hayır. Ama karın Sara sana bir oğul doğuracak, adını İshak[iv] koyacaksın" dedi, "Onunla ve soyuyla antlaşmamı sonsuza dek sürdüreceğim.

20 İsmail'e gelince, seni işittim. Onu kutsayacağım; onu verimli kılacak, soyunu alabildiğine çoğaltacağım. On iki beyin babası olacak. Soyunu büyük bir ulus yapacağım.

21 Ancak antlaşmamı, gelecek yıl bu zaman Sara'nın doğuracağı oğlun İshak'la sürdüreceğim."

22 Tanrı İbrahim'le konuşmasını bitirince ondan ayrılıp yukarıya çekildi.

23 İbrahim evindeki bütün erkekleri - oğlu İsmail'i, evinde doğanların ve satın aldığı uşakların hepsini - Tanrı'nın kendisine buyurduğu gibi aynı gün sünnet ettirdi.

24 İbrahim sünnet olduğunda doksan dokuz yaşındaydı.

25 Oğlu İsmail on üç yaşında sünnet oldu.

26 İbrahim oğlu İsmail'le aynı gün sünnet edildi.

27 İbrahim'in evindeki bütün erkekler - evinde doğanlar ve yabancılardan satın alınanlar - onunla birlikte sünnet oldu.


[i] 17:5. "Avram": "Yüce Baba" anlamına gelir

[ii] 17:5. "İbrahim": İbranice Avraham, "Çokların babası" anlamına gelir

[iii] 17:15. "Sara": "Prenses" anlamına gelir

[iv] 17:19. "İshak": "Güler" anlamına gelir

Yaratılış

Üç Konuk

18İbrahim günün sıcak saatlerinde Mamre meşeliğindeki çadırının önünde otururken, RAB kendisine göründü.
2 İbrahim karşısında üç adamın durduğunu gördü. Onları görür görmez karşılamaya koştu. Yere kapanarak birine,

3 "Ey efendim, eğer gözünde lütuf bulduysam, lütfen kulunun yanından ayrılma" dedi,

4 "Biraz su getirteyim, ayaklarınızı yıkayın. Şu ağacın altında dinlenin.

5 Madem kulunuza konuk geldiniz, bırakın size yiyecek bir şeyler getireyim. Biraz dinlendikten sonra yolunuza devam edersiniz." Adamlar, "Peki, dediğin gibi olsun" dediler.

6 İbrahim hemen çadıra, Sara'nın yanına gitti. Ona, "Hemen üç sea[i] ince un al, yoğurup pide yap" dedi.

7 Ardından sığırlara koştu. Körpe ve besili bir buzağı seçip uşağına verdi. Uşak buzağıyı hemen hazırladı.

8 İbrahim hazırlanan buzağıyı yoğurt ve sütle birlikte götürüp konuklarının önüne koydu. Onlar yerken, o da yanlarında, ağacın altında bekledi.

9 Konuklar, "Karın Sara nerede?" diye sordular. İbrahim, "Çadırda" diye yanıtladı.

10 RAB, "Gelecek yıl bu zaman kesinlikle yanına döneceğim" dedi, "O zaman karın Sara'nın bir oğlu olacak." Sara RAB'bin arkasında, çadırın girişinde durmuş, dinliyordu.

11 İbrahim'le Sara kocamışlardı, yaşları hayli ileriydi. Sara âdetten kesilmişti.

12 İçin için gülerek, "Bu yaştan sonra bu zevki tadabilir miyim?" diye düşündü, "Üstelik efendim de yaşlı."

13 RAB İbrahim'e sordu: "Sara niçin, 'Bu yaştan sonra gerçekten çocuk sahibi mi olacağım!' diyerek güldü?

14 RAB için olanaksız bir şey var mı? Belirlenen vakitte, gelecek yıl bu zaman yanına döndüğümde Sara'nın bir oğlu olacak."

15 Sara korktu, "Gülmedim" diyerek yalan söyledi. RAB, "Hayır, güldün" dedi.

İbrahim Sodom İçin Yalvarıyor

16 Adamlar oradan ayrılırken Sodom'a doğru baktılar. İbrahim de onları yolcu etmek için yanlarında yürüyordu.

17 RAB, "Yapacağım şeyi İbrahim'den mi gizleyeceğim?" dedi,

18 "Kuşkusuz, İbrahim'den büyük ve güçlü bir ulus türeyecek, yeryüzündeki bütün uluslar onun aracılığıyla kutsanacak.

19 İbrahim'i, doğru ve adil olanı yaparak yolumda yürümeyi oğullarına ve soyuna buyursun diye seçtim. Öyle ki, ona verdiğim sözü yerine getireyim."

20 Sonra İbrahim'e, "Sodom'la Gomora büyük suçlama altında" dedi, "Günahları çok ağır.

21 Onun için inip bakacağım. Duyduğum suçlamalar doğru mu, değil mi göreceğim. Yapıp yapmadıklarını anlayacağım."

22 Adamlar oradan ayrılıp Sodom'a doğru gittiler. Ama İbrahim RAB'bin huzurunda kaldı[ii].

23 RAB'be yaklaşarak, "Haklıyı da haksızla birlikte mi yok edeceksin? diye sordu,

24 "Kentte elli doğru kişi var diyelim. Orayı gerçekten yok edecek misin? İçindeki elli doğru kişinin hatırı için kenti bağışlamayacak mısın?

25 Senden uzak olsun bu. Haklıyı, haksızı aynı kefeye koyarak haksızın yanında haklıyı da öldürmek senden uzak olsun. Bütün dünyayı yargılayan adil olmalı."

26 RAB, "Eğer Sodom'da elli doğru kişi bulursam, onların hatırına bütün kenti bağışlayacağım" diye karşılık verdi.

27 İbrahim, "Ben toz ve külüm, bir hiçim" dedi, "Ama seninle konuşma yürekliliğini göstereceğim.

28 Kırk beş doğru kişi var diyelim, beş kişi için bütün kenti yok mu edeceksin?" RAB, "Eğer kentte kırk beş doğru kişi bulursam, orayı yok etmeyeceğim" dedi.

29 İbrahim yine sordu: "Ya kırk kişi bulursan?" RAB, "O kırk kişinin hatırı için hiçbir şey yapmayacağım" diye yanıt verdi.

30 İbrahim, "Ya Rab, öfkelenme ama, otuz kişi var diyelim?" dedi. RAB, "Otuz kişi bulursam, kente dokunmayacağım" diye yanıt verdi.

31 İbrahim, "Ya Rab, lütfen konuşma yürekliliğimi bağışla" dedi, "Eğer yirmi kişi bulursan?" RAB, "Yirmi kişinin hatırı için kenti yok etmeyeceğim" diye yanıt verdi.

32 İbrahim, "Ya Rab, öfkelenme ama, bir kez daha konuşacağım" dedi, "Eğer on kişi bulursan?" RAB, "On kişinin hatırı için kenti yok etmeyeceğim" diye yanıt verdi.

33 RAB İbrahim'le konuşmasını bitirince oradan ayrıldı, İbrahim de çadırına döndü.




[i] 18:6. "Üç sea": Yaklaşık 16 kg. (22 litre sıvı alabilen bir tahıl ölçeği.

[ii] 18:22. Bazı eski İbrani din bilginlerine göre, "RAB İbrahim'in önünde kaldı.

Yaratılış

19İki melek akşamleyin Sodom'a vardılar. Lut kentin kapısında oturuyordu. Onları görür görmez karşılamak için ayağa kalktı. Yere kapanarak,
2 "Efendilerim" dedi, "Kulunuzun evine buyurun. Ayaklarınızı yıkayın. Geceyi bizde geçirin. Sonra erkenden kalkıp yolunuza devam edersiniz." Melekler, "Olmaz" dediler, "Geceyi kentin meydanında geçireceğiz."

3 Ama Lut çok diretti. Sonunda onunla birlikte evine gittiler. Lut onlara yemek hazırladı, mayasız ekmek pişirdi. Yediler.

4 Onlar yatmadan, kentin erkekleri, Sodom'un her mahallesinden genç yaşlı kentin bütün erkekleri evi sardı.

5 Lut'a seslenerek, "Bu gece sana gelen adamlar nerede?" diye sordular, "Getir onları da yatalım."

6 Lut dışarı çıktı, arkasından kapıyı kapadı.

7 "Kardeşler, lütfen bu kötülüğü yapmayın" dedi,

8 "Erkek yüzü görmemiş iki kızım var. Size onları getireyim, ne isterseniz yapın. Yeter ki, bu adamlara dokunmayın. Çünkü onlar konuğumdur, çatımın altına geldiler."

9 Adamlar, "Çekil önümüzden!" diye karşılık verdiler, "Adam buraya dışardan geldi, şimdi yargıçlık taslıyor! Sana daha beterini yaparız." Lut'u ite kaka kapıyı kırmaya davrandılar.

10 Ama içerdeki adamlar uzanıp Lut'u evin içine, yanlarına aldılar ve kapıyı kapadılar.

11 Kapıya dayanan adamları, büyük küçük hepsini kör ettiler. Öyle ki, adamlar kapıyı bulamaz oldu.

12 İçerdeki iki adam Lut'a, "Senin burada başka kimin var?" diye sordular, "Oğullarını, kızlarını, damatlarını, kentte sana ait kim varsa hepsini dışarı çıkar.

13 Çünkü biz burayı yok edeceğiz. RAB bu halk hakkında birçok kötü suçlama duydu. Kenti yok etmek için bizi gönderdi."

14 Lut dışarı çıktı ve kızlarıyla evlenecek olan adamlara, "Hemen buradan uzaklaşın!" dedi, "Çünkü RAB bu kenti yok etmek üzere." Ne var ki damat adayları onun şaka yaptığını sandılar.

15 Şafak sökerken melekler Lut'a, "Karını ve iki kızını al, hemen buradan uzaklaş" diye üstelediler, "Yoksa kent cezasını bulurken sen de canından olursun."

16 Lut ağır davrandı. Ama RAB ona acıdı. Adamlar Lut'un, karısının ve iki kızının elinden tutup onları kentin dışına çıkardılar.

17 Kentin dışına çıkınca, adamlardan biri Lut'a, "Kaç, canını kurtar, arkana bakma" dedi, "Bu ovanın hiçbir yerinde durma. Dağa kaç, yoksa ölür gidersin."

18 Lut, "Aman, efendim!" diye karşılık verdi,

19 "Ben kulunuzdan hoşnut kaldınız, canımı kurtarmakla bana büyük iyilik yaptınız. Ama dağa kaçamam. Çünkü felaket bana yetişir, ölürüm.

20 Bakın, şurada kaçabileceğim, yakın bir kent var, küçücük bir kent. İzin verin, oraya kaçıp canımı kurtarayım. Zaten küçücük bir kent."

21 Adamlardan biri Lut'a, "Peki, dileğini kabul ediyorum" dedi, "O kenti yıkmayacağım.

22 Çabuk ol, hemen kaç! Çünkü sen oraya varmadan bir şey yapamam." Bu yüzden o kente Soar[i] adı verildi.

23 Lut Soar'a vardığında güneş doğmuştu.

24 RAB Sodom'la Gomora'nın üzerine gökten ateşli kükürt yağdırdı.

25 Bu kentleri, bütün ovayı, oradaki insanların hepsini ve bütün bitkileri yok etti.

26 Ancak Lut'un peşisıra gelen karısı dönüp geriye bakınca tuz kesildi.

27 İbrahim sabah erkenden kalkıp önceki gün RAB'bin huzurunda durduğu yere gitti.

28 Sodom'a, Gomora'ya ve bütün ovaya baktı. Yerden, tüten bir ocak gibi duman yükseliyordu.

29 Tanrı ovadaki kentleri yok ederken İbrahim'i anımsamış ve Lut'un yaşadığı kentleri yok ederken Lut'u bu felaketin dışına çıkarmıştı.

Lut ile Kızları

30 Lut Soar'da kalmaktan korkuyordu. Bu yüzden iki kızıyla kentten ayrılarak dağa yerleşti. İki kızıyla birlikte bir mağarada yaşamaya başladı.

31 Büyük kızı küçüğüne, "Babamız yaşlı" dedi, "Dünya geleneklerine uygun biçimde burada bizimle yatabilecek bir erkek yok.

32 Gel, babamıza şarap içirelim, soyumuzu yaşatmak için onunla yatalım."

33 O gece babalarına şarap içirdiler. Büyük kız gidip babasıyla yattı. Ancak Lut yatıp kalktığının farkında değildi.

34 Ertesi gün büyük kız küçüğüne, "Dün gece babamla yattım" dedi, "Bu gece de ona şarap içirelim. Soyumuzu yaşatmak için sen de onunla yat."

35 O gece de babalarına şarap içirdiler ve küçük kız babasıyla yattı. Ama Lut yatıp kalktığının farkında değildi.

36 Böylece Lut'un iki kızı da öz babalarından hamile kaldı.

37 Büyük kız bir oğlan doğurdu ve ona Moav[ii] adını verdi. Moav bugünkü Moavlılar'ın atasıdır.

38 Küçük kızın da bir oğlu oldu ve adını Ben-Ammi[iii] koydu. O da bugünkü Ammonlular'ın atasıdır.




[i] 19:22. "Soar": "Küçük" anlamına gelir

[ii] 19:37. "Moav": "Babadan" anlamına gelir

[iii] 19:38. "Ben-Ammi": "Halkımın oğlu" anlamına geli

Yaratılış

İbrahim ile Avimelek

20İbrahim Mamre'den Negev'e doğru göçtü. Kadeş ve Sur kentlerinin arasına yerleşti. Sonra geçici bir süre Gerar'da kaldı.
2 Karısı Sara için, "Bu kadın benim kızkardeşimdir" dedi. Bunun üzerine Gerar Kralı Avimelek adam gönderip Sara'yı getirtti.

3 Ama Tanrı bir gece düşünde Avimelek'e görünerek, "Bu kadını aldığın için öleceksin" dedi, "Çünkü o evli bir kadındır."

4 Avimelek henüz Sara'ya dokunmamıştı. "Ya RAB" dedi, "Suçsuz bir ulusu mu yok edeceksin?

5 İbrahim'in kendisi bana, 'Bu kadın benim kızkardeşimdir' demedi mi? Kadın da, İbrahim için, 'O benim kardeşimdir' dedi. Ben temiz vicdanla, suçsuz ellerimle yaptım bunu."

6 Tanrı, düşünde ona, "Temiz vicdanla bunu yaptığını biliyorum" diye yanıt verdi, "Ben de seni bu yüzden bana karşı günah işlemekten alıkoydum, kadına dokunmana izin vermedim.

7 Şimdi kadını kocasına geri ver. Çünkü o bir peygamberdir. Senin için dua eder, ölmezsin. Ama kadını geri vermezsen, sen de, sana ait olan herkes de ölecek, bilesin."

8 Avimelek sabah erkenden kalktı, bütün adamlarını çağırarak olup biteni anlattı. Adamlar dehşete düştü.

9 Avimelek İbrahim'i çağırtarak, "Ne yaptın bize?" dedi, "Sana ne haksızlık ettim ki, beni ve krallığımı bu büyük günaha sürükledin? Bana bu yaptığın yapılacak iş değil."

10 Sonra İbrahim'e, "Amacın neydi, niçin yaptın bunu?" diye sordu.

11 İbrahim şöyle yanıt verdi: "Çünkü, burada hiç Tanrı korkusu yok; karım yüzünden beni öldürebilirler, diye düşündüm.

12 Üstelik, Sara gerçekten kızkardeşimdir. Babamız bir, annemiz ayrıdır. Onunla evlendim.

13 Tanrı beni babamın evinden gurbete gönderdiği zaman karıma, 'Bana sevgini şöyle göstereceksin: Gideceğimiz her yerde, benim kardeşin olduğumu söyle' dedim."

14 Avimelek İbrahim'e karısı Sara'yı geri verdi. Bunun yanısıra ona davar, sığır, köleler, cariyeler de verdi.

15 İbrahim'e, "İşte ülkem önünde, nereye istersen oraya yerleş" dedi.

16 Sara'ya da, "Kardeşine bin parça gümüş veriyorum" dedi, "Yanındakilere karşı senin suçsuz olduğunu gösteren bir kanıttır bu. Herkes suçsuz olduğunu bilsin."

17 İbrahim Tanrı'ya dua etti ve Tanrı Avimelek'e, karısına, cariyelerine şifa verdi. Çocuk sahibi oldular.

18 Çünkü İbrahim'in karısı Sara yüzünden RAB Avimelek'in evindeki kadınların hamile kalmasını engellemişti.

Yaratılış

İshak'ın Doğumu

21RAB verdiği söz uyarınca Sara'ya iyilik yaptı ve sözünü yerine getirdi.
2 Sara hamile kaldı; İbrahim'in yaşlılık döneminde, tam Tanrı'nın belirttiği zamanda ona bir oğlan doğurdu.

3 İbrahim Sara'nın doğurduğu çocuğa İshak[i] adını verdi.

4 Tanrı'nın kendisine buyurduğu gibi oğlu İshak'ı sekiz günlükken sünnet etti.

5 İshak doğduğunda İbrahim yüz yaşındaydı.

6 Sara, "Tanrı yüzümü güldürdü" dedi, "Bunu duyan herkes benimle birlikte gülecek.

7 Kim İbrahim'e Sara çocuk emzirecek derdi? Bu yaşında ona bir oğul doğurdum."

Hacer'le İsmail Uzaklaştırılıyor

8 Çocuk büyüdü, sütten kesildiği gün İbrahim büyük bir şölen verdi.

9 Ama Sara, Mısırlı Hacer'in İbrahim'e doğurduğu oğlu İsmail'in alay ettiğini görünce,

10 İbrahim'e, "Bu cariyeyle oğlunu kov" dedi, "Bu cariyenin oğlu benim oğlum İshak'ın mirasına ortak olmasın."

11 Bu İbrahim'i çok üzdü, çünkü İsmail de kendi oğluydu.

12 Ancak Tanrı İbrahim'e, "Oğlun ve cariyen için üzülme" dedi, "Sara'nın sözünü dinle. Çünkü senin soyun İshak'la sürecektir.

13 Cariyenin oğlundan da bir ulus yaratacağım. Çünkü o da senin soyundur."

14 İbrahim sabah erkenden kalktı, biraz yiyecek, bir tulum da su hazırlayıp Hacer'in omzuna attı, çocuğunu da verip onu gönderdi. Hacer Beer-Şeva Çölü'ne gitti, orada bir süre dolaştı.

15 Tulumdaki su tükenince, oğlunu bir çalının altına bıraktı.

16 Yaklaşık bir ok atımı uzaklaşıp, "Oğlumun ölümünü görmeyeyim" diyerek onun karşısına oturup hıçkıra hıçkıra ağladı.

17 Tanrı oğlanın sesini duydu. Tanrı'nın meleği göklerden Hacer'e, "Nen var, Hacer?" diye seslendi, "Korkma! Çünkü Tanrı çocuğun sesini duydu.

18 Kalk, oğlunu kaldır, elini tut. Onu büyük bir ulus yapacağım."

19 Sonra Tanrı Hacer'in gözlerini açtı ve Hacer bir kuyu gördü. Gidip tulumunu doldurdu, oğluna içirdi.

20 Çocuk büyürken Tanrı onunlaydı. Çocuk çölde yaşadı ve okçu oldu.

21 Paran Çölü'nde yaşarken anası ona Mısırlı bir kadın aldı.

İbrahim'le Avimelek Arasındaki Antlaşma

22 O sırada Avimelek'le ordusunun komutanı Fikol İbrahim'e, "Yaptığın her şeyde Tanrı seninle" dediler,

23 "Onun için, Tanrı'nın önünde bana, oğluma ve soyuma haksız davranmayacağına ant iç. Bana ve konuk olarak yaşadığın bu ülkeye, benim sana yaptığım gibi iyilikle davran."

24 İbrahim, "Ant içerim" dedi.

25 İbrahim Avimelek'e bir kuyuyu zorla ele geçiren adamlarından yakındı.

26 Avimelek, "Bunu kimin yaptığını bilmiyorum" diye yanıtladı, "Sen de bana söylemedin, ilk kez duyuyorum."

27 Daha sonra İbrahim Avimelek'e davar ve sığır verdi. Böylece ikisi bir antlaşma yaptı.

28 İbrahim sürüsünden yedi dişi kuzu ayırdı.

29 Avimelek, "Bunun anlamı ne, niçin bu yedi dişi kuzuyu ayırdın?" diye sordu.

30 İbrahim, "Bu yedi dişi kuzuyu benim elimden almalısın" diye yanıt verdi, "Kuyuyu benim açtığımın kanıtı olsun."

31 Bu yüzden oraya Beer-Şeva[ii] adı verildi. Çünkü ikisi orada ant içmişlerdi.

32 Beer-Şeva'da yapılan bu antlaşmadan sonra Avimelek, ordusunun komutanı Fikol'la birlikte Filist yöresine geri döndü.

33 İbrahim Beer-Şeva'da bir ılgın ağacı dikti; orada RAB'be, ölümsüz Tanrı'ya yakardı.

34 Filist yöresinde konuk olarak uzun süre yaşadı.




[i] 21:3. "İshak": "Güler" anlamına gelir

[ii] 21:31. "Beer-Şeva": "Ant Kuyusu" anlamına gelir

aratılış

İbrahim'in Sınanması

22Daha sonra Tanrı İbrahim'i sınadı. "İbrahim!" diye seslendi. İbrahim, "Buradayım!" dedi.
2 Tanrı, "İshak'ı, sevdiğin biricik oğlunu al, Moriya bölgesine git" dedi, "Orada sana göstereceğim bir dağda oğlunu yakmalık sunu olarak sun."

3 İbrahim sabah erkenden kalktı, eşeğine palan vurdu. Yanına uşaklarından ikisini ve oğlu İshak'ı aldı. Yakmalık sunu için odun yardıktan sonra, Tanrı'nın kendisine belirttiği yere doğru yola çıktı.

4 Üçüncü gün gideceği yeri uzaktan gördü.

5 Uşaklarına, "Siz burada, eşeğin yanında kalın" dedi, "Oğlumla birlikte tapınmak için oraya gidip döneceğiz."

6-7 Yakmalık sunu için yardığı odunları oğlu İshak'a yükledi. Ateşi ve bıçağı kendisi aldı. Birlikte giderlerken İshak İbrahim'e, "Baba!" dedi. İbrahim, "Evet, oğlum!" diye yanıt verdi. İshak, "Ateşle odun burada, ama yakmalık sunu kuzusu nerede?" diye sordu.

8 İbrahim, "Oğlum, yakmalık sunu için kuzuyu Tanrı kendisi sağlayacak" dedi. İkisi birlikte yürümeye devam ettiler.

9 Tanrı'nın kendisine belirttiği yere varınca İbrahim bir sunak yaptı, üzerine odun dizdi. Oğlu İshak'ı bağlayıp sunaktaki odunların üzerine yatırdı.

10 Onu boğazlamak için uzanıp bıçağı aldı.

11 Ama RAB'bin meleği göklerden, "İbrahim, İbrahim!" diye seslendi. İbrahim, "İşte buradayım!" diye karşılık verdi.

12 Melek, "Çocuğa dokunma" dedi, "Ona hiçbir şey yapma. Şimdi Tanrı'dan korktuğunu anladım, biricik oğlunu benden esirgemedin."

13 İbrahim çevresine bakınca, boynuzları sık çalılara takılmış bir koç gördü. Gidip koçu getirdi. Oğlunun yerine onu yakmalık sunu olarak sundu.

14 Oraya, "Yahve-Yire[i]" adını verdi. "RAB'bin dağında sağlanacaktır" sözü bu yüzden bugüne kadar söylenmektedir.

15 RAB'bin meleği ikinci kez göklerden İbrahim'e seslendi:

16 "RAB diyor ki, kendi adıma ant içiyorum. Bunu yaptığın, biricik oğlunu esirgemediğin için

17 seni fazlasıyla kutsayacağım; soyunu göklerin yıldızları, kıyıların kumu kadar çoğaltacağım. Soyun düşmanlarının kentlerini mülk edinecek.

18 Soyunun aracılığıyla yeryüzündeki bütün uluslar kutsanacak. Çünkü sözümü dinledin."

19 Sonra İbrahim uşaklarının yanına döndü. Birlikte yola çıkıp Beer-Şeva'ya gittiler. İbrahim Beer-Şeva'da kaldı.

Nahor'un Oğulları

20 Bir süre sonra İbrahim'e haber geldi. Ona, "Milka kardeşin Nahor'a sekiz çocuk doğurdu" dediler,

21 "İlk oğlu Uts, kardeşi Bûz, Kemuel (Aram'ın babası),

22 Keset, Hazo, Pildaş, Yidlaf ve Betuel."

23 Betuel Rebeka'nın babası oldu. Bu sekiz çocuğu İbrahim'in kardeşi Nahor'a Milka doğurdu.

24 Reuma adındaki cariyesi de Nahor'a Tevah, Gaham, Tahaş ve Maaka'yı doğurdu.




[i] 22:14. "Yahve-Yire": "RAB sağlar" anlamına gelir

Yaratılış

Sara'nın Ölümü

23Sara yüz yirmi yedi yıl yaşadı. Ömrü bu kadardı.
2 Kenan ülkesinde, bugün Hevron denilen Kiryat-Arba'da öldü. İbrahim yas tutmak, ağlamak için Sara'nın ölüsünün başına gitti.

3 Sonra karısının ölüsünün başından kalkıp Hititler'e,

4 "Ben aranızda konuk ve yabancıyım" dedi, "Bana mezar yapabileceğim bir toprak satın. Ölümü kaldırıp gömeyim."

5 Hititler şöyle yanıtladılar:

6 "Efendim, bizi dinle. Sen aramızda güçlü bir beysin. Ölünü mezarlarımızın en iyisine göm. Ölünü gömmek için kimse senden mezarını esirgemez."

7 İbrahim, ülke halkı olan Hititler'in önünde eğilerek,

8 "Eğer ölümü gömmemi istiyorsanız, benim için Sohar oğlu Efron'a ricada bulunun" dedi,

9 "Tarlasının dibindeki Makpela Mağarası'nı bana satsın. Fiyatı neyse huzurunuzda eksiksiz ödeyip orayı mezarlık yapacağım."

10 Hititli Efron halkının arasında oturuyordu. Kent kapısında toplanan bütün Hititler'in duyacağı biçimde İbrahim'e,

11 "Hayır, efendim!" dedi, "Beni dinle, mağarayla birlikte tarlayı da sana veriyorum. Halkımın huzurunda onu sana veriyorum. Ölünü göm."

12 İbrahim ülke halkının önünde eğildi.

13 Herkesin duyacağı biçimde Efron'a, "Lütfen beni dinle" dedi, "Tarlanın parasını ödeyeyim. Kabul et ki, ölümü oraya gömeyim."

14-15 Efron, "Efendim, beni dinle" diye karşılık verdi, "Aramızda dört yüz şekel[i] gümüşün sözü mü olur? Ölünü göm."

16 İbrahim Efron'un önerisini kabul etti ve Efron'un Hititler'in önünde sözünü ettiği dört yüz şekel gümüşü tüccarların ağırlık ölçülerine göre tarttı.

17-18 Böylece Efron'un Mamre yakınında, Makpela'daki tarlası, çevresindeki bütün ağaçlar ve içindeki mağarayla birlikte, kent kapısında toplanan Hititler'in huzurunda İbrahim'in mülkü olarak kabul edildi.

19 Sonra İbrahim karısı Sara'yı Kenan ülkesinde Mamre'ye, yani Hevron'a yakın Makpela Tarlası'ndaki mağaraya gömdü.

20 Hititler tarlayı içindeki mağarayla birlikte İbrahim'in mezarlık yeri olarak onayladılar.




[i] 23:15. "Dört yüz şekel": Yaklaşık 4. 5 kg

Yaratılış

İshak ile Rebeka

24İbrahim kocamış, iyice yaşlanmıştı. RAB onu her yönden kutsamıştı.
2 İbrahim, evindeki en yaşlı ve her şeyden sorumlu hizmetkârına, "Elini uyluğumun altına koy[i]" dedi,

3 "Yerin göğün Tanrısı RAB'bin adıyla ant içmeni istiyorum. Aralarında yaşadığım Kenanlılar'dan oğluma kız almayacaksın.

4 Oğlum İshak'a kız almak için benim ülkeme, akrabalarımın yanına gideceksin."

5 Hizmetkâr, "Ya kız benimle bu ülkeye gelmek istemezse?" diye sordu, "O zaman oğlunu geldiğin ülkeye götüreyim mi?"

6 İbrahim, "Sakın oğlumu oraya götürme!" dedi,

7 "Beni baba ocağından, doğduğum ülkeden getiren, 'Bu toprakları senin soyuna vereceğim' diyerek ant içen göklerin Tanrısı RAB senin önünden meleğini gönderecek. Böylece oradan oğluma bir kız alabileceksin.

8 Eğer kız seninle gelmek istemezse, içtiğin ant seni bağlamaz. Yalnız, oğlumu oraya götürme."

9 Bunun üzerine hizmetkâr elini efendisi İbrahim'in uyluğu altına koyarak bu konuda ant içti.

10 Sonra efendisinden on deve alarak en iyi eşyalarla birlikte yola çıktı; Aram-Naharayim'e, Nahor'un yaşadığı kente gitti.

11 Develerini kentin dışındaki kuyunun yanına çöktürdü. Akşam üzeriydi, kadınların su almak için dışarı çıkacakları zamandı.

12 Hizmetkâr, "Ya RAB, efendim İbrahim'in Tanrısı, yalvarırım bugün beni başarılı kıl" diye dua etti, "Efendim İbrahim'e iyilik yap.

13 İşte, pınarın başında bekliyorum. Kentin kızları su almaya geliyorlar.

14 Birine, 'Lütfen testini indir, biraz su içeyim' diyeceğim. O da, 'Sen iç, ben de develerine içireyim' derse, bileceğim ki, o kız kulun İshak için seçtiğin kızdır. Böylece efendime iyilik yaptığını anlayacağım."

15 O duasını bitirmeden, İbrahim'in kardeşi Nahor'la karısı Milka'nın oğlu Betuel'in kızı Rebeka, omzunda su testisiyle dışarı çıktı.

16 Çok güzel bir genç kızdı. Ona erkek eli değmemişti. Pınara gitti, testisini doldurup geri döndü.

17 Hizmetkâr onu karşılamaya koştu ve, "Lütfen, testinden biraz su ver, içeyim" dedi.

18 Rebeka, "İç, efendim" dedi. Hemen testisini indirdi, içmesi için ona uzattı.

19 Ona su verdikten sonra, "Develerin için de su çekeyim" dedi, "Kanıncaya kadar içsinler."

20 Çabucak suyu hayvanların teknesine boşalttı, yine su çekmek için kuyuya koştu. Adamın bütün develeri için su çekti.

21 Adam RAB'bin yolunu açıp açmadığını anlamak için sessizce genç kızı süzüyordu.

22 Develer su içtikten sonra, adam bir beka[ii] ağırlığında altın bir burun halkasıyla on şekel[iii] ağırlığında iki altın bilezik çıkardı.

23 "Lütfen söyle, kimin kızısın sen?" diye sordu, "Babanın evinde geceyi geçirebileceğimiz bir yer var mı?"

24 Kız, "Milka'yla Nahor'un oğlu Betuel'in kızıyım" diye karşılık verdi,

25 "Bizde saman ve yem bol, geceyi geçirebileceğiniz yer de var."

26 Adam yere eğilip RAB'be tapındı.

27 "Efendim İbrahim'in Tanrısı RAB'be övgüler olsun" dedi, "İyiliğini, bağlılığını efendimden esirgemedi. Efendimin akrabalarının evine giden yolu bana gösterdi."

28 Kız annesinin evine koşup olanları anlattı.

29 Rebeka'nın Lavan adında bir kardeşi vardı. Lavan pınarın başındaki adama doğru koştu.

30 Kızkardeşinin burnundaki halkayı, kollarındaki bilezikleri gördü. Rebeka adamın kendisine söylediklerini de anlatınca, Lavan adamın yanına gitti. Adam pınarın başında, develerinin yanında duruyordu.

31 Lavan, "Eve buyur, ey RAB'bin kutsadığı adam" dedi, "Niçin dışarıda bekliyorsun? Senin için oda, develerin için yer hazırladım."

32 Böylece adam eve girdi. Lavan develerin kolanlarını çözdü, onlara saman ve yem verdi. Adamla yanındakilere ayaklarını yıkamaları için su getirdi.

33 Önüne yemek konulunca, adam, "Niçin geldiğimi anlatmadan yemek yemeyeceğim" dedi. Lavan, "Öyleyse anlat" diye karşılık verdi.

34 Adam, "Ben İbrahim'in hizmetkârıyım" dedi,

35 "RAB efendimi alabildiğine kutsadı. Onu zengin etti. Ona davar, sığır, altın, gümüş, köleler, cariyeler, develer, eşekler verdi.

36 Karısı Sara ileri yaşta efendime bir oğul doğurdu. Efendim sahip olduğu her şeyi oğluna verdi.

37-38 'Ülkelerinde yaşadığım Kenanlılar'dan oğluma kız almayacaksın. Oğluma kız almak için benim ülkeme, akrabalarımın yanına gideceksin' diyerek bana ant içirdi.

39 "Efendime, 'Ya kız benimle gelmezse?' diye sordum.

40 "Efendim, 'Yolunda yürüdüğüm RAB meleğini seninle gönderecek' dedi, 'Yolunu açacak. Akrabalarımdan, babamın ocağından oğluma bir kız getireceksin.

41 İçtiğin anttan ancak akrabalarımın yanına vardığında sana kızı vermezlerse, evet, ancak o zaman özgür olabilirsin.'

42 "Bugün pınarın başına geldiğimde şöyle dua ettim: 'Ya RAB, efendim İbrahim'in Tanrısı, yalvarırım yolumu aç.

43 İşte pınarın başında bekliyorum. Su almaya gelen kızlardan birine, lütfen testinden bana biraz su ver, içeyim, diyeceğim.

44 O da, sen iç, develerin için de su çekeyim derse, bileceğim ki, efendimin oğlu için RAB'bin seçtiği kız odur.'

45 "Ben içimden dua ederken, Rebeka omzunda su testisiyle dışarı çıktı. Pınar başına gidip su aldı. Ona, 'Lütfen, biraz su ver, içeyim' dedim.

46 "Rebeka hemen testisini omzundan indirdi, 'İç efendim' dedi, 'Ben de develerine içireyim.' Ben içtim. Develere de su verdi.

47 "Ona, 'Kimin kızısın sen?' diye sordum. "'Milka'yla Nahor'un oğlu Betuel'in kızıyım' dedi. "Bunun üzerine burnuna halka, kollarına bilezik taktım.

48 Eğilip RAB'be tapındım. Efendimin oğluna kardeşinin torununu almak için bana doğru yolu gösteren efendim İbrahim'in Tanrısı RAB'be övgüler sundum.

49 Şimdi efendime iyilik ve bağlılık mı göstereceksiniz, yoksa olmaz mı diyeceksiniz, bana bildirin. Öyle ki, ben de ne yapacağıma karar vereyim."

50 Lavan'la Betuel, "Bu RAB'bin işi" diye karşılık verdiler, "Biz sana ne iyi, ne kötü diyebiliriz.

51 İşte Rebeka burada. Al götür. RAB'bin buyurduğu gibi efendinin oğluna karı olsun."

52 İbrahim'in hizmetkârı bu sözleri duyunca, yere kapanarak RAB'be tapındı.

53 Rebeka'ya altın ve gümüş takımlar, giysiler, kardeşiyle annesine de değerli eşyalar çıkarıp verdi.

54 Sonra yanındakilerle birlikte yedi, içti. Geceyi de orada geçirdiler. Sabah kalkınca İbrahim'in hizmetkârı, "Beni yolcu edin, efendime döneyim" dedi.

55 Rebeka'nın kardeşiyle annesi, "Bırak kız on gün kadar bizimle kalsın, sonra gidersin" diye karşılık verdiler.

56 Adam, "Madem RAB yolumu açtı, beni geciktirmeyin" dedi, "İzin verin, efendime döneyim."

57 "Kızı çağırıp ona soralım" dediler.

58 Rebeka'yı çağırıp, "Bu adamla gitmek istiyor musun?" diye sordular. Rebeka, "İstiyorum" dedi.

59 Böylece Rebeka'yı, dadısını, İbrahim'in hizmetkârıyla adamlarını uğurlamaya çıktılar.

60 Rebeka'yı şöyle kutsadılar:

"Ey kızkardeşimiz,

Binlerce, on binlerce kişiye analık et;

Soyun düşmanlarının kentlerini mülk edinsin."

61 Rebeka'yla genç hizmetçileri hazırlanıp develere binerek İbrahim'in hizmetkârını izlediler. Hizmetkâr Rebeka'yı alıp oradan ayrıldı.

62 İshak Beer-Lahay-Roi'den gelmişti. Çünkü Negev bölgesinde yaşıyordu.

63 Akşam üzeri düşünmek için tarlaya gitti. Başını kaldırdığında develerin yaklaştığını gördü.

64 Rebeka İshak'ı görünce deveden indi,

65 İbrahim'in hizmetkârına, "Tarladan bizi karşılamaya gelen şu adam kim?" diye sordu. Hizmetkâr, "Efendimdir" diye karşılık verdi. Rebeka peçesini alıp yüzünü örttü.

66 Hizmetkâr bütün yaptıklarını İshak'a anlattı.

67 İshak Rebeka'yı annesi Sara'nın yaşamış olduğu çadıra götürüp onunla evlendi. Böylece Rebeka İshak'ın karısı oldu. İshak onu sevdi. Annesinin ölümünden sonra onunla avunç buldu.




[i] 24:2. Bu hareket bir andın kesinlikle yerine getirileceğini gösteriyor

[ii] 24:22. "Bir beka": Yaklaşık 6 gr

[iii] 24:22. "On şekel": Yaklaşık 110 gr

Yaratılış

İbrahim'in Ölümü

(1.Tar. 1:32-33)

25İbrahim bir kadınla daha evlendi. Kadının adı Ketura'ydı.
2 Ondan Zimran, Yokşan, Medan, Midyan, İşbak, Şuah adlı çocukları oldu.

3 Yokşan'dan da Şeva, Dedan oldu. Dedan soyundan Aşurlular, Letuşlular, Leumlular doğdu.

4 Midyan'ın Efa, Efer, Hanok, Avida, Eldaa adlı oğulları oldu. Bunların hepsi Ketura'nın soyundandı.

5 İbrahim sahip olduğu her şeyi İshak'a bıraktı.

6 Cariyelerinin oğullarına da armağanlar verdi. Kendisi sağken bu çocukları oğlu İshak'tan uzaklaştırıp doğuya gönderdi.

7 İbrahim yüz yetmiş beş yıl yaşadı. Ömrü bu kadardı.

8 Kocamış, yaşama doymuş, iyice yaşlanmış olarak son soluğunu verdi. Ölüp halkına kavuştu.

9 Oğulları İshak'la İsmail onu Hititli Sohar oğlu Efron'un tarlasında Mamre'ye yakın Makpela Mağarası'na gömdüler.

10 İbrahim o tarlayı Hititler'den satın almıştı. Böylece İbrahim'le karısı Sara oraya gömüldüler.

11 Tanrı İbrahim'in ölümünden sonra oğlu İshak'ı kutsadı. İshak Beer-Lahay-Roi'de yaşıyordu.

İsmailoğulları

(1.Tar. 1:29-31)

12 Sara'nın cariyesi Mısırlı Hacer'in İbrahim'e doğurduğu İsmail'in öyküsü:

13 Doğum sırasına göre İsmail'in oğullarının adları şunlardır: İlk oğlu Nevayot. Sonra Kedar, Adbeel, Mivsam,

14 Mişma, Duma, Massa,

15 Hadat, Tema, Yetur, Nafiş, Kedema.

16 İsmail'in oğulları olan bu on iki bey oymakların atalarıydı. Köylerine ve obalarına da bu adları verdiler.

17 İsmail yüz otuz yedi yıl yaşadıktan sonra son soluğunu verdi. Ölüp halkına kavuştu.

18 İsmailoğulları Aşur'a doğru giderken Mısır sınırı yakınında, Havila ile Şur arasındaki bölgeye yerleştiler. Kardeşlerinin yaşadığı yerin doğusuna yerleşmişlerdi.

Yakup'la Esav

19 İbrahim'in oğlu İshak'ın öyküsü:

20 İshak Aramlı Lavan'ın kızkardeşi, Paddan-Aramlı Betuel'in kızı Rebeka'yla evlendiğinde kırk yaşındaydı.

21 İshak karısı için RAB'be yakardı, çünkü karısı kısırdı. RAB İshak'ın yakarışını yanıtladı, Rebeka hamile kaldı.

22 Çocuklar karnında itişiyordu. Rebeka, "Nedir bu başıma gelen?" diyerek RAB'be danışmaya gitti.

23 RAB onu şöyle yanıtladı:

"Rahminde iki ulus var,

Senden iki ayrı halk doğacak,

Biri öbüründen güçlü olacak,

Büyüğü küçüğüne hizmet edecek."

24 Doğum vakti gelince, Rebeka'nın ikiz oğulları oldu.

25 İlk doğan oğlu kıpkırmızı ve tüylüydü; kırmızı bir cüppeyi andırıyordu. Adını Esav[i] koydular.

26 Sonra kardeşi doğdu. Eliyle Esav'ın topuğunu tutuyordu. Bu yüzden İshak ona Yakup[ii] adını verdi. Rebeka doğum yaptığında İshak altmış yaşındaydı.

27 Çocuklar büyüdü. Esav kırları seven usta bir avcı oldu. Yakup'sa hep çadırda oturan sakin bir adamdı.

28 İshak Esav'ı daha çok severdi, çünkü onun getirdiği av etlerini yerdi. Rebeka ise Yakup'u severdi.

29 Bir gün Yakup çorba pişirirken Esav avdan geldi. Aç ve bitkindi.

30 Yakup'a, "Lütfen şu kızıl çorbadan biraz ver de içeyim. Aç ve bitkinim" dedi. Bu nedenle ona Edom[iii] adı da verildi.

31 Yakup, "Önce sen ilk oğulluk hakkını bana ver" diye karşılık verdi.

32 Esav, "Baksana, açlıktan ölmek üzereyim" dedi, "İlk oğulluk hakkının bana ne yararı var?"

33 Yakup, "Önce ant iç" dedi. Esav ant içerek ilk oğulluk hakkını Yakup'a sattı.

34 Yakup Esav'a ekmek ve mercimek çorbası verdi. Esav yiyip içtikten sonra kalkıp gitti. Böylece Esav ilk oğulluk hakkını küçümsedi.




[i] 25:25. "Esav": "Tüylü" anlamına gelir

[ii] 25:26. "Yakup": "Topuk tutar" ya da "Hilekâr" anlamına gelir

[iii] 25:30. "Edom": "Kızıl" anlamına gelir

Yaratılış

İshak ile Avimelek

26İbrahim'in yaşadığı dönemdeki kıtlıktan başka ülkede bir kıtlık daha oldu. İshak Gerar'a, Filist Kralı Avimelek'in yanına gitti.
2 RAB İshak'a görünerek, "Mısır'a gitme" dedi, "Sana söyleyeceğim ülkeye yerleş.

3 Orada bir süre kal. Ben seninle olacak, seni kutsayacağım: Bütün bu toprakları sana ve soyuna vereceğim. Baban İbrahim'e ant içerek verdiğim sözü yerine getireceğim.

4 Soyunu gökteki yıldızlar kadar çoğaltacağım. Bu ülkelerin tümünü onlara vereceğim. Yeryüzündeki ulusların hepsi senin soyun aracılığıyla kutsanacak.

5 Çünkü İbrahim sözümü dinledi. Uyarılarıma, buyruklarıma, kurallarıma, yasalarıma bağlı kaldı."

6 Böylece İshak Gerar'da kaldı.

7 Yöre halkı karısıyla ilgili soru sorunca, "Kızkardeşimdir" diyordu. Çünkü "Karımdır" demekten korkuyordu. Rebeka yüzünden yöre halkı beni öldürebilir diye düşünüyordu. Çünkü Rebeka güzeldi.

8 İshak orada uzun bir zaman kaldı. Bir gün Filist Kralı Avimelek, pencereden dışarı bakarken, İshak'ın karısı Rebeka'yı okşadığını gördü.

9 İshak'ı çağırtarak, "Bu kadın gerçekte senin karın!" dedi, "Neden kızkardeşin olduğunu söyledin?" İshak, "Çünkü onun yüzünden canımdan olurum diye düşündüm" dedi.

10 Avimelek, "Nedir bize bu yaptığın?" dedi, "Az kaldı halktan biri karınla yatacaktı. Bize suç işletecektin."

11 Sonra bütün halka, "Kim bu adama veya karısına dokunursa, kesinlikle öldürülecektir" diye buyruk verdi.

12 İshak o ülkede ekin ekti ve o yıl ektiğinin yüz katını biçti. RAB onu kutsamıştı.

13 İshak bolluğa kavuştu. Varlığı gittikçe büyüyordu. Çok zengin oldu.

14 Sürülerle davar, sığır ve birçok uşak sahibi oldu. Filistliler onu kıskanmaya başladılar.

15 Babası İbrahim'in yaşadığı yıllarda onun kölelerinin kazmış olduğu bütün kuyuları toprakla doldurup kapadılar.

16 Avimelek İshak'a, "Ülkemizden git" dedi, "Çünkü gücün bizim gücümüzü aştı."

17 İshak oradan ayrıldı. Gerar Vadisi'nde çadır kurup oraya yerleşti.

18 Babası İbrahim'in yaşadığı yıllarda kazılmış olan kuyuları yeniden açtırdı. Çünkü Filistliler İbrahim'in ölümünden sonra o kuyuları kapamışlardı. Kuyulara aynı adları, babasının vermiş olduğu adları verdi.

19 İshak'ın köleleri vadide kuyu kazarken bir kaynak buldular.

20 Gerar'ın çobanları, "Su bizimdir" diyerek İshak'ın çobanlarıyla kavgaya tutuştular. İshak kendisiyle çekiştikleri için kuyuya Esek[i] adını verdi.

21 İshak'ın köleleri başka bir kuyu kazdılar. Bu kuyu yüzünden de kavga çıktı ve İshak kuyuya Sitna[ii] adını verdi.

22 Oradan ayrılıp başka bir yerde kuyu kazdırdı. Bu kuyu yüzünden kavga çıkmadı. Bu nedenle İshak ona Rehovot[iii] adını verdi. "RAB en sonunda bize rahatlık verdi" dedi, "Bu ülkede verimli olacağız."

23 İshak oradan Beer-Şeva'ya gitti.

24 O gece RAB kendisine görünerek, "Ben baban İbrahim'in Tanrısı'yım, korkma" dedi, "Seninle birlikteyim. Seni kutsayacağım ve kulum İbrahim'in hatırı için soyunu çoğaltacağım."

25 İshak orada bir sunak yaparak RAB'be yakardı. Çadırını oraya kurdu. Köleleri de orada bir kuyu kazdı.

26 Avimelek, danışmanı Ahuzzat ve ordusunun komutanı Fikol ile birlikte, Gerar'dan İshak'ın yanına gitti.

27 İshak onlara, "Niçin yanıma geldiniz?" dedi, "Benden nefret ediyorsunuz. Üstelik beni ülkenizden kovdunuz."

28-29 "Açıkça gördük ki, RAB seninle" diye yanıt verdiler, "Onun için aramızda ant olsun. Biz nasıl sana dokunmadıksa, hep iyi davranarak seni esenlik içinde gönderdikse, sen de bize kötülük etme. Bu konuda seninle anlaşalım. Sen şimdi RAB'bin kutsadığı bir adamsın."

30 İshak onlara bir şölen verdi, yiyip içtiler.

31 Sabah erkenden kalkıp karşılıklı ant içtiler. Sonra İshak onları yolcu etti. Esenlik içinde oradan ayrıldılar.

32 Aynı gün İshak'ın köleleri gelip kazdıkları kuyu hakkında kendisine bilgi verdiler. "Su bulduk" dediler.

33 İshak kuyuya Şiva[iv] adını verdi. Bu yüzden kent bugüne kadar Beer-Şeva[v] diye anılır.

34 Esav kırk yaşında Hititli Beeri'nin kızı Yudit ve Hititli Elon'un kızı Basemat'la evlendi.

35 Bu kadınlar İshak'la Rebeka'nın başına dert oldular.




[i] 26:20. "Esek": "Çekişme" anlamına gelir

[ii] 26:21. "Sitna": "Düşmanlık" anlamına gelir

[iii] 26:22. "Rehovot": "Rahatlık, genişlik" anlamına gelir

[iv] 26:33. "Şiva": "Ant" anlamına gelir

[v] 26:33. "Beer-Şeva": "Ant Kuyusu" anlamına gelir